Ciamar a tha sinn ag obair leis na h-òrain

‘S e buidheann de sheinneadairean Argentinianach a tha annainn agus tha sinn a’ seinn anns a’ Ghàidhlig a-mhàin. Chan eil a’ Ghàidhlig ach aig aon fhear againn, fhad ‘s a tha feadhainn eile ga h-ionnsachadh, is air sàilleabh sin, tha a’ mhòr chuid a’ seinn tron fhuaimneachas.

Bhon a thòisich a’ chòisir, mar phàirt de na cùrsaichean Gàidhlig fo stiùireadh Guillermo Santana MacKinlay, tha an cànan air a bhith glè chudthromach dhuinn, a’ leantainn ri fuaimneachadh is a’ cur cuideam ceart air na faclan, air chor is gun cumar blas traidiseanta air na h-òrainn, fiù ‘s gur e còisir a bhios gan seinn.

Tha fear-stiùiridh cànan is cultar Gàidhlig againn, a tha a’ toirt dhuinn an cotheacsa cultarail agus eachdraidheil airson nan òran a ghabhas sinn. Tha seo gu math cudthromach a chionn s’ nach tuigidh ar luchd-èisteachd a’ Ghàidhlig agus, air an adhbhar sin, bìdh sinn a’ dèanamh mìneachadh goirid de gach òran a bhios sinn a’ seinn.

Nì sinn taghadh is mìneachadh de na h-òrain, a’ gabhail a-steach dà sheòrsa dhiubh: òrain ruitheamach (dannsaidhean, òrain-obrach, is eile) agus òrain nas brìghmhoire bàrdaile, gus am bi ioma-sheòrsa staoidhle is eug-samhlachadh aig na cuirmean-ciùil againn.

Tha sinn ag obair leis na h-òrain ruitheamach mar a leanas: ma ‘s e òrain-obrach a tha annta, nì sinn a’ ghniomhachd sin còmhla (ag iomramh, a’ luadhadh, is mar sin air adhart) gus am bi an leantainneachd is an gluasad a tha riatanach oirre. Ma s’ e dannsaidhean a tha annta, bidh sinn ag obair còmhla ris an dannsair again, a’ cumail an astair is an ruitheim a chum is gum bi sinn comasach air dannsa is seinn aig an aon àm. Tha an rèiteachadh-ciùil sìmplidh, airson chòisir aon-fhuaimneach, air neo tha na h-òrain air an seinn air ionnstramaidean-ciùil, mar a’ ghiotàr, a’ phìob-bheag, am bodhran, is iad gan cluich le buill den chòisir cuideachd.

Nuair nach bi dannsa no obair an lùib nan òran, tha an rèiteachadh-ciùil nas ioma-fhilltiche, ach bithidh an ruitheam as cudthromaiche san t-seinn an-seo cuideachd.

Leis na h-òrain nas brìghmhoire bàrdachail, far am bi an cànan uachdaranach, tha an rèiteachadh-ciùil ioma-fhillte, le iomadh ghuthan, a’ cleachdadh diofar dhòighean airson dèinead is ciall a chur orra.

Tha na h-òrain seo a’ cur dhùbhlan dhuinn, mar rannan fada, sa chumantas.  Mar as trice, nì sinn taghadh de dh’àireamh rann gu leòr a bheir sinn cothrom gus sgeul innse, gun a bhith a’ call an ciall aig na tha sinn a’ seinn, ach aig an aon àm a’ toirt toileachas dhan luchd-èisteachd, gun a bith gan claoidheadh le cànan nach tuig iad. ‘S e a’ mheadaireachd chaochlaideach bho rann gu rann trioblaid eile a tha ann, a bheir oirnn atharrachaidhean a dhèanamh den rèiteachadh-ciùil, a’ cur pongan eile annta, gus am bi an cuideam ceart aig na faclan.

Tha an obair leis a’ chànan, an ruitheam, a’ chuideam is an  fhuaimneachadh gu math bunaiteach dha na h-òrain, gus am faodar luach na Gàidhlig is a’ chiùil a chur an cèill,  mar an ceudna le a geur-innleachd, a doimhneachd is a bòidhchead, iad uile nan samhlaidhean de chultar nan Gaidheal tron na linntean gus an latha an-diugh.

Claudia Cano

English version

She is the conductor of the Coral Group ’Ceolraidh’, which performs traditional Scottish Gaelic music. She is also the conduuctor of the Group ’Reencuentro Coral‘, a seniors’ choir, whose main repertoire is drawn from traditional tunes.

She is also the vocal trainer of the Coral Nemus choir, whose repertoire ranges from Renaissance to contemporary popular music. She also sings in Coral Nemus in the contralto range.

She was a member of the Atmen Vocal Group, whose repertoire focuses on ancient music. Additionally, she sang in Atmen Vocal Group in the  mezzo soprano range.

She teaches vocal preparation at ETER. Since 2003 she has been teaching private singing lessons.

She studied composition at “Sebastián Piana” Composing Institute, guitar with Rafael Pérez Lazarte and Diego Zocco, singing with Kanky Kozameh. She has also been studying singing with Elisa Viladesau since 2004.

He did various training courses related to her activity:

  • Vocal improvisation workshop, given by Paul Dutton (Canada).
  • Functional voice education, Rabine Method, by Renata Parussel (Argentina).
  • Vocal preparation for group singing, by Javier Sotelo (Argentina).
  • Functional voice education, Rabine Method, by Prof. Gottfriend Hoffmann (Germany).
  • Functional voice education, Rabine Method, by Professors Roland Seiler and Armin Fuchs (Germany).
  • Functional voice education, Method Rabine, by the members of the Vocal Work Center (Argentina).
  • Functional voice education, by Professor Eugene Rabine (Germany).
  • Further training courses for singing teachers, by Elisa Viladesau (Argentina).
  • In 2014, she travelled to Germany to take classes at the Rabine-Institut, taught by Professor Eugene Rabine.

 

Guillermo Santana MacKinlay

English version

Guillermo Santana MacKinaly is the Gaelic Language and Culture Director of Ceòlraidh and one of its founding members.

During his childhood, he taught himself the language of his Scottish forbearers and later travelled to Scotland to study at the Sabhal Mòr Ostaig in Skye. He later went  to Canada to attend The Nova Scotia School of Gaelic Arts and Crafts.

He has completed other courses, like Cuir Peann ri Pàipear, Gaidhlig, Beul-Aithis and Sloinntearachd, and is currently pursuing a Higher Diploma in Gaelic and Related Studies, at the University of the Highlands and Islands of Scotland.

He has given several conferences and dissertations at congresses, written articles in magazines and newspapers, and participated in programmes  of the BBC Radio nan Gàidheal and in the BBC series Na h-Eilthirich.

He has been teaching Gaelic for beginners in Argentina since 1989.